Uzun bir gündem yoğrulmasından sonra yazmak istediğim konuyu biçimlendirerek geçen vakitten kaynaklı yazı yazma işini bir hayli aksattım.Fakat bu süre zarfında sürekli fikirlerim evrildi.Haliyle çevremdeki arkadaşlarımın konuyla ilgili fikirlerinin de katkısı oldu.
Geçtiğimiz ay ABD Başkanı kripto paralara karşı(aslında kripto para çıkarmak isteyen Facebook ve birçok dijital medya şirketine ithafen) çok sıcak bakmadığını ve sempati duymadığını açıkladı.Donald Trump kendi penceresinden haksız sayılmıyor. Fakat bu iki safın (devlet ve özel sermaye) sertleşecek çekişmesinin pek de olumlu bir tarafı görünmüyor.
Hemen bir zaman makinesine binip tarihte 100 yıl öncesine gidelim.Yani Kapitalizmin klasik dönemine.Bu dönemde sermayeye devletin komplike uzanamadığı alanlarda birçok özgürlük tanınmıştır.Emek sömürüsünün bir harfi dahi literatüre sığmayacak uygulamalar yapılıyor,işçilerin güvenli koşullar altında çalışması bir yana dursun maaşlarını dahi fabrikatörlerin sadece fabrikaya ait marketlerde alışveriş yapabilecekleri para tipi kuponlarla alıyorlardı.
Söylediğimiz aralıktan sonra Kapitalizm hem bu gaddarlığından kaynaklı hem de kendi iç arızalarından kaynaklı sürdürülebilirliğini kaybetmiştir.Daha sonrasında ise kendi içinde reforma gitmiştir.(Tabi SSCB örneğinden kaynaklı karşı bir etki yaratmak için eşitliği hafif tattıran yaptırımlar da olmuştur.)Kapitalizm kurumsallaşmada kendi iç devrimini yapmış ve paranın mevzuatını genişletmiştir.
Günümüze dönersek Kapitalizm 19-20. yy.'da insanlık nazarında sosyalizmle çatışmasından sonra ayağına çelme takacak bir sorun yaşamadı.Fakat şimdi kendi içindeki paydaşların çatışmasıyla karşı karşıyayız.
Kripto paralar hayatımıza girmeleriyle birlikte yaşam içinde birçok alanda mübadele aracı olmaya başladı.Aslında merkez bankası olmayan bir para birimi desek çok da yanlış olmaz. İşte burada Devletler ve Şirketler büyük bir yol ayrımına düşüyorlar.
Birçok devletten güçlü olan ve neredeyse her yerde nüfuzu olan sermaye sahipleri artık devletlere bağlı olmayan ve volatilitesini devletlerin belirlemediği bir para birimlerinin olmasını çok da anlamsız bulmuyorlar.Hatta devletler arasındaki anlamsız gerginliklerden kaynaklı kendi kasalarındaki değerin artıp azalmasının adaletli olmadığını da savunabilirler.Büyük ihtimalle bu hayalleri uzun zamandır olsa da kripto paralar dönemine kadar bunu gerçekleştirme fırsatları olmamıştı.
Fakat 21. yy.'da çağdaş ödeme yöntemlerinin büyük çoğunluğunun sermayede bulunması bu düşünceyi gerçekleştimek için büyük bir güç sağlıyor.Ayrıca kripto paraların(özellikle Bitcoin) küresel bilinirliği de bu konuda avantaj.
Donald Trump'ın ifadesine dönecek olursak söylediklerinin bütün insanlığın çıkarına olmadığını her ne kadar bilsek de kripto paralara karşı söylediklerini bu alanda genişletip kamuoyu yaratabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder